بررسی تجربه نابینایان در استفاده از برنامه های رادیویی

نابینایان و کم بینایان درصدی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند و علی رغم محدودیتی که دارند، مانند سایر مردم نیاز به ارتباط گیری با دیگران، شرکت در فعالیت های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و غیره می باشند؛ چرا که مشکل نابینایی نمی تواند مانع از فعالیت اجتماعی این افراد و مسوولیت آنان در شکل گیری جامعه مدنی گردد. نابینایان در میان رسانه های جمعی که وظیفه اطلاع رسانی، آگاهی بخشی، آموزش و تفریح را بدنبال دارند، از رادیو بیشتر استفاده می کنند و بسیاری از مطالب مورد نیاز خود را از طریق این رسانه فرا می گیرند و حتی ساعات تنهایی و اوقات فراغت خود را با استماع برنامه های رادیویی پر می کنند؛ بنابراین، رسانه رادیو، وسیله- ای چند منظوره برای نابینایان محسوب می گردد. هدف اصلی این تحقیق، کسب شناخت عمیق از تجربه های نابینایان در استفاده از رادیو است. مفاهیم تحقیق: تجربه نابینایی، تجربه زیسته و رادیو است. سوال اصلی تحقیق عبارت است از: تجربه شخصی فرد نابینا در استفاده از برنامه های رادیویی چیست؟ این پژوهش، کیفی، بنیادی و توصیفی است. ابزار گردآوری اطلاعات آن مصاحبه نیم ساخت یافته وروش گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق است. واحد تحلیل،اظهارات فرد نابینا است. نمونه گیری به صورت هدفمند و با شیوه گلوله برفی از14 نابینای تهرانی شنونده رادیو انجام شده و تا مرحله اشباع ادامه یافته است. قابلیت اعتماد تحقیق، با بازبینی داده ها سنجیده شده است. مبنای نظری پایان نامه و تفسیر یافته های تحقیق، با توجه به ویژگی های عمومی شبکه های رادیویی صدای جمهوری اسلامی ایران و با عنایت به مصرف رسانه رادیو نزد مخاطب نابینا، با رویکرد «مخاطب فعالِ» مک کوئیل و بائر از نظریه «استفاده خوشنودی» تبیین شده است. مضمون های استخراجی تحقیق عبارتند از:1-رادیو در نقش معاشر و معلم در زندگی نابینا 2-رادیو وسیله اصلی تعامل نابینا با جهان بیرون.3- رادیو برای نابینا، رسانه اصلی و برای فرد بینا، رسانه جایگزین.4-افزایش«درک رسانه ای» از رادیو بواسطه تجربه و شناخت زیسته نابینا از حس شنوایی یافته های تحقیق: ناخوشنودی غالب مصاحبه شوندگان در استفاده از برنامه های رادیویی شبکه های داخلی عبارتند از1)نیازهای شناختی2)نیاز های عاطفی3) نیاز های انسجام بخش شخصی 4)نیازهای انسجام بخش اجتماعی